ΧΡΩΜΑ ΨΑΡΙΩΝ

 

Γενικά ως προς το χρώμα τα ψάρια είναι τα περισσότερο εντυπωσιακά ζώα στον κόσμο. Ιδιαίτερα το ασημί χρώμα των λεπιών που κυριαρχεί στα περισσότερα είδη οφείλεται σ΄ ένα στρώμα γουανίνης ή γκουανίνης, που αποτελεί υποπροϊόν της πέψης των τροφών τους. Σε πολλές των περιπτώσεων η ουσία αυτή φέρεται σε κρυσταλλική μορφή σαν πλάκες που αναλύουν το φως έτσι ώστε να δημιουργούν ιριδισμούς με πολλά χρώματα. Οι δε πράσινες, οι κόκκινές κι οι θαλασσιές αποχρώσεις με τους διάφορους επιμέρους χρωματισμούς οφείλονται σε αναρίθμητα αστεροειδή κύτταρα που ονομάζονται «χρωματοφόρα» τα οποία και βρίσκονται διασκορπισμένα σ΄ όλο το δέρμα του ψαριού. Τα χρωματοφόρα αυτά περιέχουν μεγάλη ποικιλία χρωστικών ουσιών όπως καριτινοειδή, φλαβίνες, μελανίνη, γουανίνη κ.λπ. Πολλά ψάρια αλλάζουν το χρώμα τους ανάλογα με τη διάθεσή τους ή τον χώρο που βρίσκονται. Σημειώνεται ότι το φαινόμενο αυτό της παραλλαγής των ψαριών είναι σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα απ΄ ότι παρατηρείται στον χαμαιλέοντα.
Η χρωστική ουσία ενός δερματικού κυττάρου ψαριού μπορεί να περιοριστεί τόσο ώστε να είναι σχεδόν αόρατο. Υπό την επίδραση όμως συγκεκριμένης ορμόνης για κάθε χρωστική αυτή μπορεί να διασταλεί μέχρι να γεμίσει όλο το κύτταρο. Οι μεταβολές αυτές των χρωμάτων συμβαίνουν κυρίως όταν το ψάρι αλλάζει τόπο βυθού (περιβάλλον), διάθεση ή σε αιφνιδιασμό ή φόβο. Γενικά πάντως τα υγιή ψάρια έχουν περισσότερο γυαλιστερό και λαμπρό χρώμα παρά όταν αρρωσταίνουν. Οι δε αλλαγές των χρωμάτων που παρατηρούνται στα σώματα των ψαριών παρουσιάζουν μια θαυμαστή κυματοειδή κίνηση, είτε από το ρύγχος προς την ουρά, είτε διαγώνια, είτε από τη ράχη προς τη κοιλιά.

• Σημειώνεται ότι τελικά η αλλαγή του χρωματισμού των ψαριών εχει στενή σχέση με την όρασή τους. Συνεπώς ένα τυφλό ψάρι ή ένα που τυφλώνεται από έντονη δέσμη φωτός δεν μπορεί ν΄ αντιληφθεί το χρώμα του περιβάλλοντος και δεν αλλάζει χρώμα παραμένοντας ακίνητο. Αυτός είναι και ο ιδιαίτερος λόγος που απαγορεύεται αυστηρά η υποβρύχια αλιεία με φως.

Αναμφίβολα όμως τα περισσότερο θαυμαστά ψάρια σε ποικιλία χρωμάτων είναι τα πετρόψαρα γλυκού νερού και θαλασσινού των τροπικών περιοχών, τα λεγόμενα «τροπικά ψάρια», που αποτελούν ιδιαίτερο πλούτο της φύσης και βεβαίως των ενυδρείων.
Τέλος λαμβάνοντας υπόψη το βάθος στο οποίο φθάνουν οι ακτίνες του ήλιου σε συνάρτηση με την όραση των ψαριών στα διάφορα επίπεδα βάθους εύλογα διαπιστώνει κανείς ότι τα ψάρια με πολύ ανοικτά χρώματα μέχρι ακόμα και διαφανή είναι αυτά που ζουν κοντά στην επιφάνεια. Σε μεγαλύτερα βάθη είναι σκουρόχρωμα με κυρίαρχα χρώματα το μπλε και το κόκκινο. Και σε ακόμα μεγαλύτερα βάθη είναι περισσότερο σκουρόχρωμα μέχρι μαύρα όπως συμβαίνει κυρίως στα αβυσσαία ψάρια.